Het familiecharter als instrument voor periodiek familiaal overleg

Bemiddeling helpt partijen om samen zelf een oplossing te vinden voor een conflict : een deskundige en onafhankelijke procesbegeleider loodst hen door een open en respectvol communicatieproces en geeft alle standpunten gelijkwaardige aandacht. In strikte zin is (gerechtelijke) bemiddeling een alternatief voor de oplossing van een geschil via de rechtbank. Voordeel is dat het sneller kan, dat de kosten beduidend lager liggen, dat je zelf inspraak hebt in de oplossing en dat alle facetten van het probleem en de oplossing in een veilige, vertrouwelijke omgeving besproken kunnen worden.

Maar ook buiten de rechtbank (buitengerechtelijke bemiddeling) kunnen partijen kiezen om zich door een procesdeskundige te laten begeleiden, opdat de serene context en de focus op het einddoel goed bewaakt blijven. Idealiter wordt er zelfs gepraat vóór het conflict escaleert.

Er zijn specifieke mechanismen, zoals het familiecharter in een familiebedrijf, waarmee men degelijke afspraken kan bouwen rond mogelijke heikele punten in de toekomst, op een moment dat iedereen de problematieken nog op een neutrale manier kan benaderen. Je kan dit structureel aanpakken met diverse concrete overlegsessies op korte termijn, of stilaan organisch laten groeien. Het kan nuttig zijn om met een ervaren sparring partner te overleggen over mogelijke onderwerpen en keuzes. Wanneer deze begeleider een bemiddelende aanpak hanteert, geeft hij geen inhoudelijk advies (maar hij kent vaak wel een aantal gebruikelijke afspraken en kan “lucht geven” als er een patstelling dreigt, door de problematiek met meer afstand te benaderen en neutraler te herformuleren). Hij kan ook aangeven welke expertise kan ingeroepen worden als partijen niet over alle informatie beschikken om tot een duurzame en gedragen oplossing te komen. Zo is het bijvoorbeeld vaak een goed idee om met een bedrijfsrevisor of accountant al afspraken te maken over een methode die ingeval van conflicten kan gehanteerd worden voor de waardering van het bedrijf, te zorgen dat dit ook goed verankerd is in de statuten van de vennootschap of in een aandeelhoudersovereenkomst, …

Het spreekt voor zich dat dergelijke afspraken zullen helpen om conflicten te voorkomen, of om ze sneller op te lossen. Het nieuwe vennootschapsrecht voorziet vanaf 1 mei 2019 zelfs dat dergelijke afspraken (indien correct verwoord) ook door de rechter in aanmerking genomen zullen worden. Maar zelfs zonder deze aspecten van juridische afdwingbaarheid, is een familiecharter vaak de perfecte methode om te leren overleggen en open communiceren nog vóór er zich problemen voordoen. En dat is op zich al bijzonder waardevol!